DeepSeek đang gây chấn động trong cộng đồng công nghệ nhờ việc trở thành một trong những mô hình AI hiệu quả và tiên tiến hàng đầu hiện nay, thu hút sự quan tâm từ các gã khổng lồ như ChatGPT và Google. Với năng lực vượt trội cùng chi phí phát triển cực thấp, DeepSeek R1 được coi là một bước tiến đột phá trong ngành trí tuệ nhân tạo.
DeepSeek là gì?
DeepSeek là một công ty và nền tảng nghiên cứu AI tiên tiến, chuyên phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model – LLM) và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo hiện đại. Có trụ sở tại Trung Quốc, DeepSeek đang cạnh tranh trực tiếp với những “ông lớn” như OpenAI, Google DeepMind và Meta. Công ty này đã cho ra mắt nhiều mô hình AI tiên tiến, trong đó nổi bật nhất là DeepSeek R1 và DeepSeek R1 Zero.
Điểm đặc biệt của DeepSeek R1 là khả năng cạnh tranh với các mô hình hàng đầu như GPT-4 của OpenAI hay Gemini của Google, nhưng chi phí phát triển chỉ dừng ở mức 5,6 triệu USD – thấp hơn rất nhiều so với các đối thủ phương Tây. DeepSeek còn gây chú ý khi sử dụng các chip AI công suất thấp để phát triển mô hình, bất chấp việc Mỹ hạn chế nguồn cung cấp công nghệ cao cấp cho Trung Quốc.
DeepSeek AI và ChatGPT
ChatGPT và DeepSeek đều là 2 mô hình AI tiên tiến được thiết kế để hỗ trợ nhiều tác vụ khác nhau, nhưng 2 model có hướng đi kèm những khả năng được đánh giá là khác đi một chút. Hãy cùng so sánh DeepSeek và ChatGPT để xem đâu là AI phù hợp cho bạn nhé!
ChatGPT, do OpenAI phát triển, là một mô hình ngôn ngữ đa năng được tối ưu hóa cho các tương tác đàm thoại, cung cấp hiệu suất mạnh mẽ trong việc tạo văn bản giống “con người”, giúp trả lời câu hỏi và hỗ trợ các tác vụ sáng tạo hoặc phân tích.
Mặt khác, DeepSeek là một AI chuyên biệt do một tập đoàn Trung Quốc có tên là High-Flyer phát triển, thường được thiết kế riêng cho các ứng dụng cụ thể như phân tích dữ liệu, giải pháp doanh nghiệp hoặc các tác vụ cụ thể trong ngành. Theo như cha đẻ của DeepSeek AI, thì ông tạo ra chatbot AI này nhằm hỗ trợ cho các nghiên cứu sinh tiếp cận và sử dụng cho các nghiên cứu khoa học của mình được tốt hơn.
Điểm đặc biệt của DeepSeek – Kiến trúc Mixture-of-Experts (MoE)
DeepSeek hoạt động dựa trên kiến trúc Mixture-of-Experts (MoE) – một cách tiếp cận thông minh giúp tối ưu tài nguyên mà vẫn đảm bảo hiệu suất cao. Điều này khiến DeepSeek trở thành một đối thủ nặng ký của ChatGPT, đặc biệt là với người dùng quan tâm đến lập trình, nghiên cứu dữ liệu và các ứng dụng chuyên sâu.
- MoE là một kỹ thuật chia nhỏ mô hình AI thành nhiều chuyên gia, mỗi chuyên gia chỉ hoạt động khi cần thiết. Điều này giúp tiết kiệm tài nguyên, nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất xử lý cao.
- DeepSeek có tổng cộng 671 tỷ tham số, nhưng mỗi truy vấn chỉ kích hoạt khoảng 37 tỷ tham số, giúp tối ưu hóa tốc độ và hiệu quả sử dụng tài nguyên.
- Nhờ công nghệ này, DeepSeek có thể chạy nhanh hơn trên phần cứng yếu hơn, phù hợp với nhiều đối tượng người dùng.
Tính năng nổi bật của DeepSeek
- Miễn phí: Người dùng có thể sử dụng mà không cần đăng ký gói trả phí.
- Hỗ trợ mã nguồn mở: Có thể tải về và chạy trên máy cá nhân bằng CLI, Ollama hoặc LMStudio.
- Chuyên sâu về lập trình và toán học: Hiệu suất xử lý toán học của DeepSeek đạt 90% độ chính xác, cao hơn nhiều so với các đối thủ.
- API giá rẻ: DeepSeek cung cấp API với giá chỉ 0,16 đô la cho 1 triệu token input, trong khi OpenAI tính phí 7,5 đô la cho cùng một lượng token.
ChatGPT – Ông lớn đến từ OpenAI
ChatGPT là một chatbot AI do OpenAI phát triển, ra mắt vào tháng 11/2022 và nhanh chóng trở thành một trong những mô hình AI được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Hiện tại, OpenAI đã giới thiệu nhiều phiên bản khác nhau, bao gồm ChatGPT miễn phí (dựa trên GPT-3.5) và ChatGPT Plus (GPT-4o) có trả phí.
Nhờ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên vượt trội, ChatGPT có thể hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực như sáng tạo nội dung, lập trình, trợ lý cá nhân, tư vấn kinh doanh và giáo dục. Dù có giá cao hơn DeepSeek, nhưng bù lại, ChatGPT mang đến sự ổn định, tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ như Canvas để chỉnh sửa văn bản, hỗ trợ đa phương thức (văn bản, hình ảnh, giọng nói) và khả năng tương tác linh hoạt hơn.
Mô hình kiến trúc Transformer – Chat GPT
Transformer là một kiến trúc mô hình học sâu dựa trên cơ chế self-attention, cho phép mô hình này hiểu được mối quan hệ giữa các từ trong một câu mà không cần đến kiến trúc tuần tự truyền thống như RNN (Recurrent Neural Networks) hay LSTM (Long Short-Term Memory). Transformer có khả năng xử lý toàn bộ câu cùng một lúc, điều này giúp tăng tốc độ huấn luyện và cải thiện hiệu quả xử lý.
Các điểm nổi bật chính của Transformer là:
- Xử lý song song: Transformer xử lý đầu vào theo từng khối, không tuần tự. Điều này cho phép việc huấn luyện mô hình được thực hiện song song, giảm đáng kể thời gian cần thiết để huấn luyện mô hình.
- Self-Attention: Cơ chế này giúp Transformer xác định được mối quan hệ giữa tất cả các từ trong một câu, bất kể khoảng cách giữa chúng trong văn bản, giải quyết vấn đề về phụ thuộc dài hạn.
- Hiệu suất và mở rộng: Với khả năng xử lý đồng thời, Transformer tận dụng tối đa sức mạnh của phần cứng hiện đại, như GPU và TPU, để xử lý các tác vụ NLP một cách hiệu quả.
Tính năng chính và khả năng mở rộng:
- Hỗ trợ sáng tạo nội dung, lập trình, giáo dục, kinh doanh,…
- Tích hợp Canvas để chỉnh sửa trực tiếp.
- Hỗ trợ đa phương thức (text, hình ảnh, giọng nói).
- Khả năng học và hiểu ngữ cảnh tốt hơn.
- Độ chính xác cao, giao tiếp tự nhiên hơn.
- Bảo mật dữ liệu theo tiêu chuẩn phương Tây.
So sánh DeepSeek và ChatGPT trên các tiêu chí quan trọng
Hiệu suất và tốc độ xử lý
DeepSeek và ChatGPT đều là những mô hình AI mạnh mẽ, nhưng có sự khác biệt rõ rệt về tốc độ phản hồi. Khi thực hiện các tác vụ suy luận phức tạp, ChatGPT o1 thường phản hồi nhanh hơn DeepSeek R1, đặc biệt là trong những bài toán đòi hỏi nhiều bước logic. Theo thử nghiệm thực tế, ChatGPT chỉ mất 17 giây để tạo một bài viết về động cơ vĩnh cửu, trong khi DeepSeek mất đến 26 giây cho cùng một tác vụ.
Về độ trễ khi thực thi các tác vụ phức tạp, DeepSeek đôi khi gặp phải tình trạng quá tải máy chủ, đặc biệt vào các khung giờ cao điểm. Khi thử nghiệm tạo một game Tetris bằng AI, ChatGPT hoàn thành chỉ trong 6 giây, trong khi DeepSeek mất nhiều thời gian hơn và yêu cầu chạy lại nhiều lần do tình trạng quá tải.
Khả năng sáng tạo và tùy chỉnh nội dung
Cả hai mô hình đều hỗ trợ người dùng viết bài, tóm tắt nội dung và tạo ý tưởng. ChatGPT vượt trội hơn trong việc tạo nội dung dài, có chiều sâu và mang tính sáng tạo, đặc biệt phù hợp cho việc viết bài blog, kịch bản và nội dung tiếp thị. Trong khi đó, DeepSeek có phong cách trả lời ngắn gọn, súc tích, thiên về các nội dung mang tính kỹ thuật hơn là sáng tạo.
Khi so sánh về chất lượng đầu ra, ChatGPT có thể tạo ra các bài viết với cấu trúc rõ ràng, giàu cảm xúc và dễ tiếp cận, trong khi DeepSeek thường tập trung vào việc đưa ra thông tin chính xác nhưng khô khan hơn. Điều này làm cho ChatGPT phù hợp hơn với người viết nội dung và sáng tạo nội dung số.
Hiệu suất lập trình và hỗ trợ kỹ thuật
DeepSeek được thiết kế để hỗ trợ tốt hơn trong lĩnh vực toán học, lập trình và các tác vụ kỹ thuật, nhờ vào kiến trúc Mixture-of-Experts (MoE) giúp tối ưu hóa khả năng xử lý các bài toán phức tạp. DeepSeek cũng có thể chạy trên máy tính cá nhân (local) với LMStudio và CLI, giúp các lập trình viên kiểm soát dữ liệu tốt hơn và tránh phụ thuộc vào máy chủ từ xa.
Trong khi đó, ChatGPT không chỉ hỗ trợ lập trình mà còn giải thích code rõ ràng hơn, phù hợp cho người học hoặc các nhà phát triển muốn hiểu sâu về thuật toán. Ngoài ra, tính năng chỉnh sửa mã trực tiếp trên giao diện Canvas của ChatGPT giúp việc lập trình trở nên trực quan hơn.
Prompt test về khả năng lập trình
Nhóm tác giả đã thử thách DeepSeek và ChatGPT với một nhiệm vụ viết code: viết một plugin WordPress đơn giản. Nhóm tác giả đã hướng dẫn cả hai mô hình cung cấp code hoàn chỉnh để cài đặt plugin trên trang web WordPress sử dụng chủ đề Twenty Twenty-Five.
Prompt cụ thể mà nhóm tác giả sử dụng là: “Tạo một plugin cho WordPress và chủ đề Twenty Twenty-Five cho một chiếc máy tính cầm tay. Bao gồm tất cả Javascript, CSS và PHP cần thiết để cài đặt plugin. Ngoài ra, hãy cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách cài đặt plugin trên trang web của chúng tôi, bao gồm tên tệp và cách nén chúng để cài đặt. Đặt tên cho plugin là “Basic Calculator”.
Kết quả như sau:
DeepSeek đã tạo ra một plugin máy tính hoạt động được chỉ trong 46 giây. Tuy nhiên, AI này đã đặt máy tính ở phần footer của trang web, thay vì sử dụng shortcode để nhúng linh hoạt hơn vào các vị trí khác trên trang. Kết quả mã nguồn của DeepSeek:
- Plugin hoạt động ổn định và tích hợp mượt mà với giao diện Twenty Twenty-Five.
- Giao diện hiển thị đẹp mắt nhưng vị trí đặt máy tính ở footer không lý tưởng.
- Những lập trình viên có kinh nghiệm có thể dễ dàng chỉnh sửa để sử dụng shortcode. Tuy nhiên, người dùng mới có thể cần điều chỉnh lại prompt để DeepSeek tạo ra một giải pháp tốt hơn.
ChatGPT mất khoảng 85 giây để tạo ra mã nguồn hoàn chỉnh, gấp đôi thời gian so với DeepSeek. Tuy nhiên, AI này đã cung cấp một đoạn mã tối ưu hơn, bao gồm đầy đủ các tệp PHP, JavaScript và CSS, kèm theo hướng dẫn cài đặt chi tiết. Kết quả mã nguồn của ChatGPT:
- Sử dụng shortcode để có thể nhúng máy tính ở bất kỳ vị trí nào trên trang web.
- Hướng dẫn cài đặt chi tiết và dễ hiểu hơn.
- Giao diện có thể chưa đẹp hoàn hảo nhưng plugin hoạt động như mong đợi.
Độ chính xác và khả năng xử lý logic
DeepSeek tỏ ra vượt trội trong các bài toán toán học và lập trình, với độ chính xác lên tới 90% trong các bài toán kỹ thuật, cao hơn nhiều so với các đối thủ khác. Điều này giúp DeepSeek trở thành một công cụ hữu ích cho các nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư phần mềm và những người làm việc với các phép tính phức tạp.
Tuy nhiên, ChatGPT lại có lợi thế về độ chính xác trong việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giảm thiểu lỗi ngữ pháp và cung cấp các câu trả lời chi tiết hơn. Nếu như DeepSeek thường đưa ra các phản hồi ngắn gọn, trực tiếp, thì ChatGPT lại giải thích chi tiết từng bước, giúp người dùng dễ dàng hiểu hơn, đặc biệt là với các câu hỏi mang tính học thuật.
Ví dụ về: Xây dựng chân dung khách hàng (Buyer Persona) cho thực phẩm hữu cơ dành cho chó. Với prompt sau:
“Hãy tưởng tượng bạn là một chuyên gia viết nội dung đang thực hiện nghiên cứu thị trường để hiểu rõ hơn về khách hàng. Hãy tạo một hồ sơ buyer persona cho sản phẩm thức ăn hữu cơ dành cho chó. Khách hàng mục tiêu thường là người trẻ tuổi, quan tâm đến sức khỏe và coi chó như thành viên trong gia đình. Hãy bao gồm các thông tin về nhân khẩu học, thách thức chính, giá trị và động lực của họ.”
| Tiêu chí | DeepSeek | ChatGPT |
| Thời gian phản hồi | 32 giây | 26 giây (nhanh hơn DeepSeek) |
| Kết quả | Chân dung khách hàng khá đầy đủ nhưng thiếu chiều sâu. DeepSeek cung cấp một hồ sơ buyer persona tổng quát, nhưng mức độ phân tích không sâu bằng ChatGPT.
Dù vậy, mô hình này đưa ra một số góc nhìn thú vị, chẳng hạn như:
|
Chân dung khách hàng đầy đủ, có chiều sâu và mang tính thực tế hơn.ChatGPT tạo ra một hồ sơ chi tiết hơn, bao gồm:
|
| Kết luận | DeepSeek có lợi thế về tính hành động, tập trung vào những thách thức thực tế và chiến lược tiếp cận trực tiếp. Nó cung cấp thông tin cô đọng hơn, giúp dịch sang chiến lược tiếp thị một cách dễ dàng. | ChatGPT mạnh hơn về phân tích tâm lý khách hàng, giúp chúng ta hiểu rõ lối sống, động lực và các yếu tố tác động đến quyết định mua hàng.
Nó cũng mô tả chi tiết các thách thức của khách hàng, chẳng hạn như lo lắng về sức khỏe của chó, tìm kiếm sản phẩm đáng tin cậy và chi phí của thực phẩm hữu cơ. |
Chi phí và khả năng truy cập
Một trong những điểm mạnh nhất của DeepSeek là hoàn toàn miễn phí khi sử dụng trên web hoặc ứng dụng di động. Ngược lại, ChatGPT áp dụng mô hình freemium, với phiên bản miễn phí giới hạn ở GPT-3.5 và phiên bản trả phí GPT-4o có giá 20 USD/tháng.
Về API, sự khác biệt về giá thành là rất đáng kể. OpenAI tính phí 7,5 USD cho 1 triệu token input và 60 USD cho 1 triệu token output đối với ChatGPT o1, trong khi DeepSeek chỉ tính 0,16 USD cho 1 triệu token input và 2,19 USD cho 1 triệu token output. Điều này khiến DeepSeek trở thành lựa chọn hấp dẫn cho các nhà phát triển muốn triển khai AI với chi phí thấp hơn.
Khả năng bảo mật và quyền riêng tư
Về bảo mật, ChatGPT tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật phương Tây và đảm bảo quyền riêng tư tốt hơn, đặc biệt với những doanh nghiệp cần lưu trữ và xử lý dữ liệu nhạy cảm. Dữ liệu của người dùng trên ChatGPT không bị thu thập để huấn luyện mô hình, giúp tăng cường bảo mật thông tin.
Ngược lại, DeepSeek có thể lưu trữ dữ liệu người dùng trên máy chủ đặt tại Trung Quốc. Theo chính sách bảo mật của DeepSeek, dữ liệu truy vấn, thông tin cá nhân và thanh toán có thể bị lưu lại và sử dụng để cải thiện dịch vụ hoặc tuân thủ quy định pháp lý. Điều này khiến DeepSeek không phải là lựa chọn lý tưởng cho những tổ chức yêu cầu quyền riêng tư cao.
>>Có thể bạn quan tâm: Cách tăng tốc máy tính
Nên chọn DeepSeek hay ChatGPT
DeepSeek và ChatGPT đều là những chatbot AI mạnh mẽ, nhưng mỗi nền tảng có những ưu điểm và nhược điểm riêng. DeepSeek nổi bật với hiệu suất cao trong các tác vụ toán học, lập trình và khả năng miễn phí hoặc có chi phí thấp hơn nhiều so với ChatGPT. Trong khi đó, ChatGPT có lợi thế về khả năng sáng tạo nội dung, giao tiếp tự nhiên và tính ổn định.
Việc chọn DeepSeek hay ChatGPT tùy vào nhu cầu của bạn. Nếu cần một AI miễn phí, mã nguồn mở với phong cách trò chuyện tự nhiên và cập nhật thông tin tốt hơn, DeepSeek là lựa chọn đáng cân nhắc.
Ngược lại, ChatGPT mạnh hơn về hỗ trợ code, tạo nội dung chi tiết, và tạo hình ảnh. Tuy nhiên, DeepSeek vẫn còn mới, chưa rõ về dữ liệu đào tạo. Nếu bạn là người dùng ChatGPT chuyên nghiệp, hãy chờ thêm. Còn nếu mới làm quen AI, thử cả hai để tìm công cụ phù hợp nhất nhé!
